این روزها همه چیز دچار تغییر شده، حتی بورس!
اجازه دهید به چند سال قبل بازگردیم. یک دهه قبل اگر در مورد بورس با کسی صحبت می کردید احتمالا یا متوجه حرف های شما نمیشد یا فکر می کرد شما متخصص بورس و اوراق بهادار هستید. اصلا کمتر کسی وجود داشت که در مورد بورس با شخص دیگری صحبت کند. تا چند سال پیش افراد بسیار کمتری در مورد بورس اطلاعات و دانشی داشتند و سرمایه گذاری در بورس نیز مختص به افرادی خاص بود. اما حالا همه چیز تغییر کرده است!
امروزه هنوز هم بورس یک دانش تخصصی است و فعالیت در آن نیازمند یک سری دانش ها و مهارت های پایه است، اما این مفهوم جنبه ای عمومی تر پیدا کرده و شاید بتوانیم ادعا کنیم امروز هر بزرگسالی که در اطراف ما وجود دارد قدم در دنیای بورس گذاشته است.
اما بورس چیست؟ از کجا شروع شد؟ چندین سوال مهم دیگر هم در مورد بورس وجود دارد که به همه آن ها در این مقاله پاسخی درست خواهیم داد. تا پایان مقاله هر چیز پایه ای و اساسی که باید در مورد بورس بدانید را توضیح خواهیم داد. با ما همراه باشید و این مطلب را از دست ندهید.
بورس از کجا پیدایش شد؟ (تاریخچه بورس و شرکت های سهامی)
ریشه بورس از تضرر تجار اروپایی شکل گرفت. در آن زمان تجار و بازرگان ها زمانی که از فعالیت های خود دچار تضرر می شدند بسیار آسیب می دیدند و به مرور به فکر راه حلی برای کم کردن این ضرر افتادند. راه حل این بود که این بازرگان ها افرادی را در تجارت خود سهیم می کردند تا هم ضرر و هم سود را تقسیم کنند. همین مسئله آغازی بود بر دنیای هیجان انگیز بورس و به مرور بسیاری از تاجران فعالیت های اقتصادی خود را با همین روش ادامه دادند.
اولین تجربه مشهور از سهام و تشکیل شرکت های سهامی هم به قرن 14 میلادی باز می گردد. در سال 1353 یک شرکت سهامی در روسیه که اولین شرکت سهامی هم بود تصمیم داشت کالاهایی را بدون دور زدن آفریقا و از راه شمال اروپا به شرق آسیا و سرزمین چین ببرد. این حرکت ریسک بالایی داشت و به همین دلیل تجار مختلف در سود و زیان این حرکت شریک شدند. سر انجام این کار با موفقیت انجام شد.
تشکیل بورس در جهان و ایران
بعد از گذشت قرن ها و ادامه فعالیت های تجاری سرمایه ها و شرکای بیشتری وارد کار شدند و نیاز به سرمایه و شرکای جدید هم بیشتر شد، برای همین نیاز به مرکزی احساس می شد که بتواند بین سرمایه گذاران و سرمایه پذیران ارتباط برقرار کند. به همین منوال اولین مرکز بورس در قرن 17 میلادی در پایتخت هلند تشکیل شد. در ایران نیز تشکیل بورس به سال های 1345 و 1346 باز می گردد. در حال حاضر مرکز بورس در دستگاه های هوشمند هرکسی یافت می شود!
بورس چیست و چه کاربردی دارد؟ (تعریف دقیق و علمی بورس)
برای اینکه دقیقا متوجه شوید بورس چیست یک تعریف ساده علمی از آن ارائه می کنیم.
در یک تعریف بسیار ساده می توانیم بگوییم بورس یک نوع بازار است که در آن دارایی های مختلفی مورد معامله قرار می گیرند. این بازار همچنین یک نهاد ساختاریافته است که به عنوان یکی از مهمترین ارکان اساسی بازار سرمایه نیز شناخته می شود.
مدیریت انتقال ریسک، شفافیت بازار، کشف قیمت، ایجاد بازار رقابتی و مهمتر از همه جمع آوری سرمایه و پس اندازهای اندک برای تامین سرمایه فعالیت های اقتصادی از مهمترین کاربردهای بورس محسوب می شوند.
نکته: همانطور که در هر بازاری ممکن است دارایی های مالی، فیزیکی، غیر فیزیکی و … فروخته شود، در بازار بورس هم دارایی های مختلف معامله می شوند. به همین دلیل بورس انواع مختلفی دارد.
آشنایی با انواع بازار بورس
بازار بورس به 3 دسته اصلی تقسیم می شود:
بازار بورس کالا: در این بازار بورس کالاهای مشخص و فیزیکی به فروش می رسند. بازار بورس کالا همیشه و به طور مداوم فعال است. کالاهای فیزیکی مانند مواد خام و مواد اولیه مورد نیاز صنایع و … بیش از همه معامله می شوند. هر بورس نیز با نام کالایی که در آن به معامله می رسد شناخته می شود. برای مثال می توانیم از بورس نفت یا بورس گندم یاد کنیم. در بازار بورس کالا فروشندگان کالاهای فیزیکی خود را برای فروش عرضه می کنند و پس از قیمت گذاری توسط کارشناسان برای معامله در دسترس قرار می گیرد.
بازار بورس ارز: همانطور که مشخص است در این بازار بورس تنها خرید و فروش معامله پول کشورهای دیگر (ارز) انجام می شود. البته بورس ارز در ایران وجود ندارد اما در بسیاری از کشورهای توسعه یافته وجود داشته و پیشرفت قابل توجهی هم دارد.
بازار بورس اوراق بهادار: در این بورس هم دارایی هایی که در قالب اوراق بهادار عرضه می شوند مورد معامله قرار می گیرند. برای مثال سهام، اوراق مشارکت و …. اگر نمی دانید سهام چیست پیشنهاد می کنیم مقاله ای که در سپیدار سیستم در رابطه با سهام منتشر کرده ایم را از دست ندهید.
چرا سرمایه گذاری در بورس توصیه می شود؟
این روزها افراد بسیاری در بورس سرمایه گذاری کرده اند و بسیاری از کارشناسان بورس و کارشناسان اقتصادی معتقدند سرمایه گذاری در این بازار نتایج خوبی برای سرمایه گذاران دارد. یکی از علت های رایج هم این است که این بازار نوسان و ریسک کمتری نسبت به سرمایه گذاری در بازارهایی همچون طلا و ارز دارد. در ادامه و در پایان قصد داریم به برخی دلایلی که باعث شده سرمایه گذاری در بورس توصیه شود اشاره می کنیم.
کسب درآمد منطقی
سرمایه گذاری در بورس اگر با دانش کافی و تجزیه و تحلیل های اصولی همراه باشد می تواند باعث کسب درآمد مناسب و منطقی باشد و سرمایه گذاران می توانند با تحلیل های دقیق با کمترین میزان ریسک کسب درآمد کنند.
امنیت و شفافیت سرمایه گذاری
سرمایه گذاری در بورس خوشبختانه ریسک نابود شدن سرمایه یا ناپدید شدن یک شبه سرمایه را با خود همراه ندارد. این بازار حمایت کامل قانون را در خود دارد و شرکت هایی که سرمایه گذاران می توانند در آن ها سرمایه گذاری کنند نیز شفافیت کامل دارند.
حفظ سرمایه و قابلیت نقد شوندگی بالا
همانطور که اشاره کردیم با وجود کم ریسک بودن سرمایه گذاری در بورس این بازار را می توان امن ترین بازار برای حفظ سرمایه در مقابل تورم دانست. طبیعتا اگر پول راکد بماند و فعالیتی با آن انجام نشود در اقتصاد ما با کاهش ارزش همراه است، اما در صورتی که در بازاری همچون بورس سرمایه گذاری شود احتمالا حفظ شدن آن بسیار بالا است.
علاوه بر این سرمایه شما به سرعت قابلیت نقد شوندگی دارد و این مسئله نیز یک مزیت مهم به شمار می رود.