داروسازی
رشته داروسازی یکی از سه رشته برتر و محبوب گروه آزمایشی تجربی است که داوطلبان زیادی را به خود اختصاص داده استعلاوه بر رشته پزشکی و دندانپزشکی که از پر طرفدار ترین رشته های گروه علوم پزشکی به شمار می روند “رشته داروسازی” را هم می توان جزو رشته های بسیار پر طرفدار گروه علوم پزشکی قرار داد. رشته داروسازی همان گونه که از نامش مشخص است نقش مهمی در رابطه با تولید و ساخت دارو، بررسی وضعیت دارو در بدن انسان و موجودات زنده و همچنین میزان تأثیر دارو در سلامت جامعه و کم کردن بحران های بیماری زا ایفا می کند.
فرموله کردن ماده یعنی تبدیل ماده به قرص، کپسول، شربت و … که برای بیمار قابل مصرف باشد هم از دیگر نقش های یک دکتر داروساز می باشد. طول دوره تحصیل برای دانشجویان داروساز بین 5 تا 6 سال بوده و ابتدا وارد مقطع دکتری عمومی می شوند.
سپس دانشجویان باید به مدت 2 سال، دوره طرح نیروی انسانی را گذرانده و پس از آن بسته به میل و رغبت خود می توانند در آزمون دکتری تخصصی شرکت نمایند.
هدف از رشته داروسازی
علاوه بر موارد مذکور، رشته داروسازی در برنامه ریزی برای حل مسائل مرتبط با دارو و سلامت در سطح ملی، پیشگیری از سمیت و عوارض جانبی داروها و اطلاع رسانی داروها، شناخت کامل خصوصیات داروهای موجود در فارماکوپه دارویی و راهنمایی بیماران و مشاوره پزشکان در استفاده درست از داروها و دیگر موارد مرتبط با دارو درمانی هم نقش دارد.
هدف از ارائه و تدریس رشته داروسازی، تربیت افراد مستعدی است که توانایی کشف خاصیت مواد مختلف در تامین سلامت جامعه را داشته و بتوانند به بهینه ترین شکل ممکن ، بهترین محصول را عرضه کنند. به موازات این تلاش دسته جمعی، نیاز به کشورهای دیگر جهت وارد نمودن دارو و عرضه آن ها با قیمت های بسیار گزاف نیز کاهش یافته و می توان به یک استقلالی در این زمینه دست پیدا کرد. از سوی دیگر، ممکن است با پیشرفت روزافزون پزشکان داروساز کشور، امکان صادر کردن دارو نیز به وجود آمده و از این طریق، موجبات بهبود چرخه اقتصادی کشور هم فراهم شود.
علاوه بر تمام موارد فوق می توان موارد دیگری را نیز از اهداف رشته داروسازی دانست که در ادامه شرح داده شده اند.
آشنایی با تحقیقات علمی و عملی در رابطه با علوم دارویی
تشخیص نیازهای عمومی آموزشی و پژوهشی به منظور تفهیم علم داروسازی و عوامل مربوط به آن
تقویت دانش و توانایی ها در زمینه های ختلفی مانند تولید لوازم بهداشتی و آرایشی، توانایی اداره داروخانه ها، ساخت دارو، کنترل کمی و کیفی محصولات و …
وظایف یک داروساز چیست؟
حیطه شغلی رشته داروسازی از تنوع زیادی برخوردار است. یک داروساز می تواند در صنايع داروسازی و کارخانه‌های آرايشی ـ بهداشتی مشغول به کار شود یا در یک داروخانه به دریافت نسخه های پزشکان و آماده کردن داروهای تجویزی به بیماران بپردازد.
در بخش های تحقیقاتی داروساز می تواند با مطالعه پيرامونی در خصوص الگوی مصرف داروها و نوع بيماريهای منطقه، به افزايش سطح آگاهی عمومی و بهینه سازی مصارف دارویی در آن منطقه مشخص، كمک نمايد. در کارخانه جات داروسازان عهده دار وظایفی مانند بررسی کیفیت داروها و نظارت بر اجرای فعالیت های آزمایشگاهی و ساخت دارو ها در واحدهای تولیدی دارو هستند.
در داروخانه، داروساز به عنوان مسئول فنی بر اجرای امور نسخه پيچی و راهنمایی مراجعین نظارت دارد. همچنین داروساز به عنوان مشاور دارویی پزشکان، پرستاران و بیماران آنها را در انتخاب و مصرف صحيح داروها راهنمایی می نماید.
رشته داروسازی یکی از سه رشته برتر و محبوب گروه آزمایشی تجربی است
درس های رشته داروسازی در طول تحصیل
دروس پايه:
بيولوژی نظری، فيزيک نظری، رياضيات پايه و مقدمات آمار، شيمی عمومی، بيوشيمی، فيزيولوژی، شيمی آلی، تشريح، اصول خدمات بهداشتی، آمار حياتی، شيمی تجزيه، ميکروب شناسی نظری و عملی، انگل شناسی و قارچ شناسی، ايمونولوژی، کمک های اوليه، کامپيوتر.
دروس تخصصی :
گياه شناسی دارويی، اشکال دارويی، تغذيه و رژيم درمانی، مواد خوراکی نظری، مديريت در داروسازی، درمان‌شناسی، اطلاعات دارويی، شيمی دارويی، فارماکولوژي، مفردات پزشکی، فرآورده های دارويی بيولوژيکی، فيزيکال فارماسی، روش های دستگاهي، سم‌شناسی، بيوفارماسی، داروسازی صنعتی، کنترل ميکروبی دارويی، کارآموزی صنعت، زبان تخصصی، مقدمات داروسازی، گياه شناسی داروسازی، کارآموزی داروخانه. (بيشتر درس های اين رشته همراه با آزمايشگاه ارائه می شود).
وظایف حرفه ای دانش آموختگان
درنقش خدماتی می توانند در داروخانه به عنوان مسئول اجرای امور نسخه و راهنمایی متقاضیان خدمات دارویی نظارت داشته باشند.
درنقش خدماتی می توانند در داروخانه بیمارستان به عنوان مسئول نظارت بر اجرای امور نسخه پیچی و تامین داروهای بخش های مختلف بیمارستان و راهنمایی متقاضیان خدمات دارویی نظارت داشته باشد. در قسمت ماوره می توانند:
در داروخانه اعم از شهری و بیمارستانی در انتخاب و مصرف صحیح داروها به بیماران و پزشکان کمک نمایند.
با ارائه اطلاعات صحیح به پزشک و بیمار باعث کاهش عوارض سمی و جانبی داروها گردد.
کسانی که در رشته داروسازی مشغول به کار هستند می توانند در سازمان ها و موسسات دارویی تحت عنوان مدیران قسمت فعالیت کنند. همین طور می توانند در ارتباط بین کارخانه های داروسازی با مرکز تولید دارو و مسئول مجری فعالیت کنند و مسئول فنی نظارت و کارخانه های داروسازی باشند.
افراد داروساز می توانند به عنوان شخصیت پژوهشی با توجه به اهدافی که دنبال می کند در مورد اثر مصرف دارو مطالعه داشته باشند و همچنین می تواند با مطالعه نوع بیماری ها و افزایش آگاهی پزشکان در مورد بیمار کمک کنند و همینطور می توانند به قسمت پژوهشی کارخانه داروسازی نیز خدمات ارائه دهند.
مهارت های فارغ التحصیلان رشته داروسازی
مهارت بازاریابی و فروش
مهارت در علم ریاضی به دلیل محاسبات دارویی در زمان ساخت و تهیه دارو
مهارت در ارتباط با مراجعین، اعضای کادر درمان و شرکت های دارویی
توانایی راهنمایی و آموزش دیگران
آشنايی با مراجع و رفرانس های داروسازی و علوم دارويی
آشنايی با پژوهش های علمی و عملی در حيطه علوم دارويی
حیطه شغلی رشته داروسازی از تنوع زیادی برخوردار است
وضعيت ادامه تحصيل در مقاطع بالاتر:
پس از اخذ مدرک دکترای عمومی داروسازی به شرط داشتن معدل کل بالاتر از ۱۵، دانشجو مي تواند در امتحان دوره تخصصی شرکت کند. دانشجويان پذيرفته شده در دوره تخصصي بسته به گرايش تحصيلی خود، واحدهاي گوناگون و متنوع ديگری را (تقريبا ۴۰ واحد) در سطح پيشرفته و تخصصی می گذرانند که بخش عمده آن پايان نامه تخصصی است.
قبل از انتخاب پايان نامه تخصصی، دانشجو بايد در امتحان جامع تخصصی که در سطح کشور برگزار می شود نمره قبولی را کسب نمايد.
سرانجام پس از نگارش و دفاع از پايان نامه به اخذ مدرک دکتراي تخصصي (P.h.D) نايل مي آيد.
رشته هاي تخصصي دارو سازی که در حال حاضر در داخل کشور ارايه می گردند عبارت است از: شيمي دارويي، دارو سازی، مفردات پزشکي، فارماسیوتیكس ، فارماکوگنوزی مواد خوراکی و آب شناسی، فرآورده های آرايشی و بهداشتی، داروسازی بيمارستانی، فرآورده هاي بيولوژيک، زهرشناسی. علاوه بر رشته های ياد شده، فارغ التحصيلان رشته دارو سازي عمومی می توانند در تخصص های علوم پايه پزشکی نظير: بيوشيمی، انگل شناسی پزشکی، ميکرب شناسی پزشکی، فيزيولوژی، آمار حياتی، تغذيه، ايمونولوژی، ويروس شناسی و ژنتيک نيز شرکت نمايند.
بازار کار، درآمد و حقوق
افرادی که در رشته دارو سازی فارغ التحصیل می‌شوند می‌توانند در کارخانه های داروسازی مانند صنعت ساخت کنترل دارو همچنین در واحدهای تهیه لوازم آرایشی و بهداشتی و یا در وزارت بهداشت درمان و آموزش پزشکی کشور فعالیت داشته باشند. از جمله کارهای دیگری که می توانند انجام دهند ارائه دادن خدمات دارویی به بیمارستانها و داروخانه ها و مرکز های آرایشی بهداشتی و خدمات درمانی است. همچنین می‌توانند در بخش معاونت دارو و غذا مدیریت بازرسی و سیاست‌گذاری‌های دارویی در مراکز دانشگاهی و پژوهشگاه ها فعالیت داشته باشند. بعد از کسب تجربه لازم و سرمایه کافی می تواند برای خود داروخانه تاسیس کنند.
از مقدار دریافتی افراد فارغ التحصیل داروسازی اطلاعات مناسبی در دسترس نیست اما کسانی که در بخش‌های دولتی استخدام شده‌اند مطابق با قانون مدیریت خدمات کشوری حقوق خود را دریافت می کنند و افرادی که در قسمت خصوصی مشغول فعالیت هستند با توجه به میزان تحصیلات تخصص و سابقه خودشان درامدهای متفاوتی دارند.
نکات مثبت رشته داروسازی
اجازه کار در داروخانه در دوران تحصیل
درآمدزایی با در دست داشتن مجوز داروخانه بدون نیاز به حضور در داروخانه
طول دوره تحصیلی کوتاه
ارتباط کمتر با بیمار نسبت به دیگر رشته های درمانی
گستره وسیع شغلی
نکات منفی رشته داروسازی
دروس سخت و جذابیت کمتر
عدم تناسب آموخته ها با آنچه در محل کار انجام می شود