هوشبری
رشته هوشبری در هر مقطعی که باشد محل کارش مراکز درمانی است. هوشبری يکی از حلقه های تکميل کننده تيم درمانی است که جهت بهبود بخشيدن به شخص بيمار در مرکز درمانی حضور دارد. در ادامه با همه چیز درباره رشته هوشبری آشنا می شوید.
رشته هوشبری چیست؟
رشته هوشبری یکی از شاخه های علوم پیراپزشکی است و کاملا با رشته بیهوشی فرق دارد. در رشته هوشبری دانشجویان هوشبری می آموزند که چطور با استفاده از ابزار و تجهیزات بیهوشی زیر نظر متخصص بیهوشی اقدام به بیهوش کردن کامل بیمار، اندازه گیری گازهای موجود در خون افراد و تنظیم آن ها، تجویز آرامبخش های مختلف، انجام بیهوشی منطقه ای، مراقبت های قلبی و تنفسی در طول بیهوشی بیمار، و بیدار کردن او بعد از عمل را انجام دهند.
رشته ی هوشبری، از زیر شاخه های رشته های پیراپزشکی است که در چند سال اخیر در مقطع کاردانی ارائه می شد اما اکنون امکان تحصیل در این رشته در مقطع کارشناسی پیوسته در دانشگاه های علوم پزشکی سراسر کشور برای دانشجویان فراهم شده است.
نحوه پذیرش دانشجو در مقطع کارشناسی در رشته هوشبری از طریق آزمون سراسری و به صورت متمرکز می باشد. دانشجویان در طول دوره تحصیل در رشته ی هوشبری واحدهای تئوری، عملی و کارآموزی در محیط های درمانی را می گذرانند. این رشته یک تیم درمانی را تکمیل می کند و عملیات بهبود بیمار در اتاق عمل را سرعت می بخشد و در واقع هدف از این رشته این است که فارغ التحصیلان این رشته بتوانند به عنوان دستیار در کنار متخصصان بیهوشی در اتاق عمل انجام وظیفه کنند.
همچنین فارغ التحصیلان این رشته توانایی شناسایی دستگاه هایی چون اندازه گیری گازهای موجود در خون افراد و همچنین تنظیم آن ها، کاربرد دستگاه های بیهوشی و نحوه استفاده از آن و نیز استریل کردن این دستگاه ها را هم به خوبی آموزش می بینند.
تعریف و هدف مقطع کارشناسی هوشبری
دوره کارشناسی هوشبری یکی از دوره های آموزش عالی (از شاخه های پیراپزشکی) است و هدف آن تربیت نیروی انسانی کارآمدی است که هر 1 یا 2 نفر از آنها بتوانند به عنوان دستیار یک متخصص بیهوشی زیر نظر او در یک بخش اتاق عمل انجام وظیفه کنند. ادامه تحصیل فارغ التحصیلان کارشناسی بیهوشی در مقطع کارشناسی ارشد در رشته های پرستاری، آناتومی، فیزیولوژی و دیگر زیر شاخه های علوم پزشکی امکان پذیر خواهد بود که در صورت پذیرفته شدن در هر یک از رشته های کارشناسی ارشد مذکور، شرح وظایف فرد تغییر می کند و از رشته هوشبری خارج می شود (ادامه تحصیل در این رشته تا دکترای بیهوشی امکان پذیر نمی باشد)
با توجه به توسعه و گسترش دامنه علوم مربوط به بیهوشی، رشته کارشناسی هوشبری با تاکید بر یادگیری فعالانه، نوآوری، کسب اطلاعات و مهارت های بالینی جدید و مراقبت از بیماران به مطلوبترین شکل ممکن تاسیس شد.
این دوره یکی از دوره های آموزش عالی (از شاخه های پیراپزشکی) است که دانشجویان طی دوره آموزشی با اصول جدید، روشها، تجهیزات و وسایل مورد استفاده در مراقبت از بیمار بیهوش در عمل های جراحی عمومی، تخصصی و همچنین بخش های مراقبت های ویژه و اورژانس ها آشنا شده و نحوه مراقبت از بیماران در مراحل مختلف بیهوشی را به صورت نظری و عملی یاد می گیرند.
کارشناسی هوشبری با بیهوشی کاملا متفاوت است. تخصص بیهوشی یکی از رشته های تخصصی پزشکی است افرادی که پزشکی عمومی را تمام کردند آزمون تخصص می دهند و در صورتی که رتبه لازم را بیاورند در تخصص بیهوشی قبول می شوند.
اما هوشبری یکی از دوره های آموزش عالی از شاخه های پیراپزشکی است که آموزش های لازم را جهت کمک به متخصص بیهوشی در اتاق عمل کسب می کند. برای انتخاب رشته هوشبری نکات زیر را مد نظر خود داشته باشید. رشته هوشبری ظرفیت و طرفداران زیادی در انتخاب رشته تجربی دارد.
بعضی ها اشتباها بیهوشی و هوشبری را به جای هم بکار می برند که این دو نفر هرچند معمولا همکار هستند اما کار و تحصیل و حتی درآمد آن ها کاملا متفاوت است.
دوره تحصیل کارشناسی هوشبری
متقاضیان رشته هوشبری می توانند به دوصورت دراین مقطع مشغول به تحصیل شوند که عبارتند از؛
کاردانی هوشبری :
برای پذیرش در کاردانی رشته هوشبری، متقاضیان حتما باید در کنکور سراسری شرکت کنند. همچنین آن ها می توانند با رعایت شرایط و کسب حد نصاب نمره مصاحبه بدون آزمون و براساس سوابق تحصیلی در رشته هوشبری ادامه تحصیل دهند. دوره کاردانی رشته هوشبری 2 ساله است و دانشجویان رشته هوشبری در دوره تحصیل خود 68 واحد درسی را می گذرانند. واحدهای دروس هوشبری در مقطع کاردانی عبارتند از؛
دروس عمومی :13 واحد
دروس پایه : 17 واحد
دروس تخصصی و کارآموزی :26واحد
کارآموزی در عرصه :12 واحد
کارشناسی رشته هوشبری:
دوره کارشناسی رشته هوشبری 4 سال است و دانشجویان رشته هوشبری باید 134 واحد درسی را برای اخذ مدرک کارشناسی هوشبری بگذرانند. واحدهای دروس هوشبری در مقطع کارشناسی عبارتند از؛
واحدهای درس های عمومی: 26 واحد
واحدهای درس های پایه: 41 واحد
واحدهای درس های تخصصی: 33 واحد
واحدهای درس های کارآموزی: 18 واحد
واحدهای درس های کارآموزی در عرصه: 16 واحد
درس های این رشته در طول تحصیل :
دروس اصلی و تخصصی :
روش بیهوشی، تشریح (آناتومی)، فیزیولوژی، میکروب شناسی و استریلیزاسیون، اصول پرستاری، رفتار در اتاق عمل، فیزیک، داروشناسی (فارماکولوژی)، اصطلاحات عمومی پزشکی و اختصاصی بیهوشی، کارآموزی، معرفی بیمار، بیماری شناسی، کمک های اولیه و روش احیاء قلبی ریوی، داروشناسی اختصاصی، اصول مراقبت های ویژه، کارآموزی در عرصه.
معرفی دروس رشته هوشبری در مقطع کارشناسی:
مدت زمان تحصیل این رشته مانند دیگر رشته ها در مقطع کارشناسی 4سال است. این رشته در مقطع کارشناسی دارای 130 واحد درسی است.
دروس عمومی در مقطع کارشناسی:
انقلاب اسلامی، مبانی نظری اسلام، اخلاق اسلامی، تاریخ و تمدن اسلامی، زبان عمومی، آشنایی با منابع اسلامی، جمعیت و تنظیم خانواده، ادبیات فارسی، تربیت بدنی 1 و 2
دروس پایه و تخصصی در مقطع کارشناسی:
آناتومی 1 و 2، فیزیولوژی 1 و 2، فیزیک هوشبری، بیوشیمی، روانشناسی، میکروب شناسی و استریلیزاسیون، ایمونولوژی، واژه شناسی پزشکی، کاربرد رایانه، نشانه شناسی و معاینات بالینی، آمار زیستی و روش تحقیق، اصول پایه داروشناسی، اصول کمک های اولیه، خون شناسی و انتقال خون، فوریت های پزشکی، اصول پرستاری و کار در اتاق عمل، فیزیوپاتولوژی، زبان تخصصی، اصول مراقبت های ویژه، مدیریت در بیهوشی، اصول بیهوشی، روش بیهوشی 1 و 2 و3، آشنایی با بیماری های داخلی و جراحی، مراقبت های پس از بیهوشی، اصول و روش های اداره درد، اخلاق حرفه ای در هوشبری، داروشناسی اختصاصی، کارآموزی پرستاری، دروس کارآموزی در مقطع کارشناسی، کارآموزی 1 و 2 و 3 و 4، دروس کارآموزی در عرصه در مقطع کارشناسی، کارآموزی در عرصه 1 و 2
روحیات لازم برای شغل هوشبری:
برای کار هوشبری، باید با بیمار خوش برخورد باشید روابط عمومی خوبی داشته باشید، با گروه پزشکی اتاق عمل هم رابطه همکاری خوبی داشته باشید. باید روحیاتتان با اتاق عمل و کار بیمارستانی سازگار باشد.
دانشجویان رشته هوشبری باید از روابط عمومی خوبی برخوردار باشند و بتوانند به درستی بیمار را از روند بیهوشی خود باخبر کنند. همچنین آن ها باید پرطاقت باشند و تحمل مشاهده صحنه های ناخوشایند و خونریزی را داشته باشند؛ چرا که در اتاق عمل مشغول به کار هستند.
از آن جایی که دستیاران هوشبری زیر نظر متخصص بیهوشی هستند باید تابع نظرات متخصص بیهوشی باشد و بدون دستور او نباید کاری را انجام دهد.
افرادی كه دوره هوشبری را به پايان می رسانند قادر هستند:
• دستگاه های بيهوشی و مانيتورهای مختلف (تجهيزات کنترلی) مورد استفاده در اطاق عمل و واحد مراقبت های ويژه و دستگاه های تنفس مصنوعی را به خوبی بشناسند، قادر به استريليزاسيون آنها باشند و بتوانند آنها را تنظيم کنند و بكار ببرند.
• دستگاه های اندازه گيری گازهای خون و ساير وسايل آزمايشگاهی مربوط به رشته بيهوشی را بشناسند و تنظيم كنند و به كار ببرند.
• تحت نظر متخصص، بيهوش کردن بيمار را شروع می كنند و از بيمار بيهوش مراقبت های قلبی - تنفسی به عمل می آورند و در بازگرداندن بيمار از اثرات بيهوشی با متخصص بيهوشی همکاری می کنند.
• در بخش های كلينيک درد، احيای قلبی - ريوی و انجام بی حسی های ناحيه ای و غيره به متخصصان هوشبری كمک می كنند.
• با مطالعه پرونده بيمار و شناسائی او مطابق اصول علمی از بيمار پرستاری می کنند و هم در واحد مراقبت های ويژه از بيماران بدحال مراقبت می كنند.
• كاردان ها و کارشناسان هوشبری نمی توانند مستقلاً به امر هوشبری بپردازند و موسسات و بيمارستان ها حق ندارند آنان را مستقلاً بكار بگیرند.
مزایا و معایب هوشبری
یکی از مزیت های رشته هوشبری این است که باوجود اینکه کارشناس هوشبر در اتاق عمل حضور دارد و شاهد عمل است، کاری تمیزتر از رشته هایی مانند پرستاری و پزشکی دارد و از آلودگی های احتمالی در اتاق عمل در امان است.
همچنین این رشته برای افرادی که رویای پزشک شدن را دارند اما رتبه مناسب را نیاورده اند، مناسب است. محیط کار هوشبران در اتاق عمل است و به دور از هیاهو و شلوغی است.
اما یکی از بزرگترین عیب های این رشته استرس و اضطراب بالای آن است و هوشبران پابه پای سایر پرسنل اتاق عمل نگران وضعیت بیمار هستند؛ چرا که با جان انسان ها سروکار دارند. علاوه بر این حقوق هوشبری هم پایین است که باعث نارضایتی هوشبران می شود.
اما مزیت این رشته نداشتن شیفت های شب طاقت فرسا است.
ادامه تحصیل رشته هوشبری در مقاطع بالاتر
در رشته هوشبری مقاطع تحصیلی کارشناسی ارشد و دکترا وجود ندارد و دانش آموختگان کارشناسی رشته هوشبری می توانند برای ادامه تحصیل در مقاطع بالا تر در بعضی زیرشاخه های رشته علوم پزشکی شامل مهندسی پزشکی (بیوالکتریک)، مهندسی پزشکی (زیست مواد)، اپیدمیولوژی، ارزیابی فناوری سلامت، اقتصاد بهداشت، انفورماتیک پزشکی، ارگونومی، آمار زیستی، آموزش بهداشت، پرستاری مراقبت های ویژه، پرستاری مراقبت های ویژه نوزادان، تکنولوژی گردش خون، علوم بهداشتی در تغذیه، فناوری اطلاعات سلامت، فیزیولوژی، کتابداری و اطلاع رسانی پزشکی، مدیریت خدمات بهداشتی درمانی، نانوتکنولوژی پزشکی، زیست فناوری پزشکی، رفاه اجتماعی، تاریخ علوم پزشکی، آموزش پزشکی، اتاق عمل، ژورنالیسم پزشکی، تکنولوژی آموزشی در علوم پزشکی، و برنامه ریزی یادگیری الکترونیکی در علوم پزشکی ادامه تحصیل کنند.
فرصت های شغلی در هوشبری
کارشناس هوشبری عضو تیم اتاق عمل است و بیشتر کار آن داخل اتاق عمل می باشد و بعضی افراد در کلینیک های درد کار می کنند، می توانند اتاق عمل بیمارستان های خصوصی یا دولتی کار کنند یا مراکز جراحی و مراکز فوریت اورژانس هم کارشناس هوشبری لازم دارند.
بازار کار رشته هوشبری به خوبی رشته پرستاری شاید نباشد اما مزیت های دیگری دارد، مثلا شیفت شب سنگین ندارد. درآمد کارشناس هوشبری بستگی به این دارد که کجا کار کند اگر بخش دولتی باشد حقوق طبق قوانین دولتی است ولی بخش خصوصی بستگی به مدیر آن مکان دارد که چگونه توافق کرده باشند.
اگر این رشته را انتخاب می کنید باید بدانید که محل کار شما مراکز درمانی است.
پس اگر نسبت به بیمارستان و درمانگاه یا هر جایی که امر درمان در آن انجام می شود حس خوبی ندارید سمت این رشته نروید زیرا مدتی بعد از درس خواندن دلسرد می شوید.
بازار کار این رشته خوب است و تقریبا اکثر مراکز درمانی به کارشناس هوشبری برای تکمیل کادر درمانی خود نیاز دارند.