مهندسی كامپيوتر
'انسان باید بیندیشد ولی ماشین باید کار کند.' این شعار متخصصان کامپیوتر است، متخصصانی که با پیشرفت و توسعه کامپیوتر توانسته‌اند مغز و عضلات انسان را از اشتغالات تکراری و پیش‌پا افتاده نجات بخشند و او را در رفع مشکلات و مسایل یاری دهند تا جایی که در کشورهای صنعتی و پیشرفته، کامپیوتر در زندگی افراد حضوری اجتناب‌ناپذیر دارد.به همین دلیل رشته مهندسی كامپيوتر که به طراحی و ساخت اجزای مختلف کامپیوتر می‌پردازد، از اهمیت بسیاری برخودار است. این رشته در کشور ما نیز اهمیت بسیار داشته و تا مقطع دکتری تدریس می‌شود.
کدام دروس دوره دبیرستان در رشته مهندسی کامپیوتر بیشتر کاربرد دارند؟
یکی از دروسی که قبل از دانشگاه و ورود به رشته مهندسی کامپیوتر باید تا حدودی با مفاهیم اصلی آن آشنا بود، ریاضیات است. همچنین آشنایی با مفاهیم مطرح شده در درس آمار و احتمال هم میتواند بسیار مفید باشد. در کل داشتن پایه قوی در دروس اختصاصی ریاضی و فیزیک، کمک زیادی به موفقیت در این رشته خواهد کرد.
گرایش‌های مقطع کارشناسی رشته مهندسی کامپیوتر عبارتند از:
نرم‌افزار
سخت‌افزار
علوم کامپیوتر و فناوری اطلاعات
رشته مهندسی کامپیوتر گرایش نرم‌افزار، مناسب افرادی است که به برنامه‌نویسی و طراحی الگوریتم علاقه‌مند هستند. این افراد باید با مفاهیم اولیه دروس ریاضی دبیرستان آشنا باشند. علوم مرتبط با کامپیوتر مانند بسیاری از علوم، خیلی زود به روز می شوند و کسانی که تصمیم دارند در این رشته فعالیت داشته باشند، باید علاقه و پشتکار زیادی به خرج دهند و دائماً مطالب جدیدی را فرا بگیرند.
با علاقه می‌توان سختی‌های تحصیل در رشته مهندسی کامپیوتر را آسان کرد، اما اگر علاقه ندارید، بهتر است که رشته‌ای دیگر را انتخاب کنید. یک برنامه‌نویس باید بتواند مرتباً مسائل پیچیده را تحلیل کند و همواره خودش را به روز نگه دارد.
رشته مهندسی کامپیوتر، گرایش سخت‌افزار نیز مناسب افرادی است که به طراحی و کنترل دستگاه‌های سخت افزاری علاقه وافری دارند و می‌خواهند در آینده به نوعی در این زمینه مشغول به کار شوند.
سخت‌افزار جزء فیزیکی کامپیوتر بوده و شامل صفحه کلید، صفحه نمایش، چاپگر و دیسک‌ها می‌شود؛ یعنی اجزاء فیزیکی و قابل لمس کامپیوتر مانند مدارها و بردهای الکترونیکی، سخت‌افزار نامیده می‌شود برای مثال واحد پردازشگر مرکزی که هرگونه عملیات پردازش در آن صورت می‌گیرد، مهمترین واحد سخت‌افزاری است.مهندسی سخت‌افزار در مقطع لیسانس به مطالعه و بررسی طراحی سخت‌افزاری، کنترل سخت‌افزاری وشبکه‌های کامپیوتری می‌پردازد. برای مثال یک مهندس سخت‌افزار میتواند طراحی سخت‌افزاری کند که با IC ها کار کند، با کامپیوتر کار کند، یا از دروازه‌های کامپیوتر استفاده نماید و در نهایت میتواند به طراحی مدارهای مجتمع دیجیتالی بپردازد. که البته به این بخش از سخت‌افزار بیشتر در مقطع کارشناسی ارشد و دکتری پرداخته می‌شود.
در گرایش علوم کامپیوتر و فناوری اطلاعات نیز به مباحث نظری کامپیوتر پرداخته می‌شود.
فارغ التحصیلان رشته مهندسی کامپیوتر معمولا در مقطع ارشد و دکتری به رشته‌های میان رشته‌ای، مانند بیوانفورماتیک روی می‌آورند.
فارغ التحصیل رشته مهندسی کامپیوتر در چه کارها و صنایعی میتواند شاغل شود؟
مراکز بخش خصوصی و وزارتخانه‌ها و تمامی موسسات دولتی و بانک‌ها بازار کار مناسبی برای فارغ التحصیلان رشته مهندسی کامپیوتر هستند. بانک‌ها، ادارات دولتی و شرکت‌های کامپیوتری همواره به نیروی متخصص و فارغ التحصیل این رشته نیاز دارند.
یک فارغ التحصیل رشته مهندسی کامپیوتر میتواند در کارهایی که در آن خدمات کامپیوتری عرضه می‌شوند شاغل شود. البته یک مهندس کامپیوتر قادر است خودش کارآفرینی کرده و شرکتی را تاسیس کند تا از این طریق خدمات برنامه‌نویسی، طراحی وبسایت، توسعه نرم‌افزار‌های موبایل و موارد متعدد دیگری را ارائه دهد.
فارغ التحصیل رشته مهندسی کامپیوتر، میتواند در هر یک از مشاغلی که در ادامه آمده‌اند نیز شاغل باشد:
- برنامه‌نویسی کامپیوتر
- تحلیل‌گر و طراح نرم‌افزار
- کارشناس پایگاه داده
- توسعه‌دهنده اپلیکیشن‌های موبایل برای پلتفرم‌های گوناگون
- مدیر سایت
- طراح و توسعه‌دهنده وب
- کارشناس شبکه
- متخصص امنیت اطلاعات
- تحلیل‌گر سیستم‌های کامپیوتری
- مدیر شبکه
- انیماتور
درس‌های این رشته در طول تحصیل :
دروس مشترک در گرایش‌های کامپیوتر :
فیزیک، ریاضی، مبانی کامپیوتر و برنامه‌سازی، آزمایشگاه کامپیوتر، معادلات دیفرانسیل، ساختمان‌های گسسته، برنامه‌سازی پیشرفته ، آمار و احتمالات مهندسی، ریاضی مهندسی، مدارهای الکتریکی، ساختمان داده‌ها، زبان ماشین و برنامه‌سازی سیستم ، مدارهای الکترونیکی ، مدارهای منطقی، طراحی الگوریتم‌ها، طراحی و پیاده‌سازی زبان‌های برنامه‌سازی، ریز پردازنده، معماری‌کامپیوتر، شبکه‌های کامپیوتری ، سیستم‌های عامل، کارگاه عمومی.
دروس تخصصی گرایش نرم‌افزار :
ذخیره و بازیابی اطلاعات ، اصول طراحی و ساخت کامپایلرها، اصول طراحی پایگاه داده‌ها، پروژه آزمایشگاه سیستم عامل، پروژه آزمایشگاه پایگاه داده‌ها، شبیه‌سازی کامپیوتری، مهندسی نرم‌افزار، تحلیل و طراحی سیستم‌ها، پروژه نرم‌افزار، کارآموزی.
دروس تخصصی گرایش سخت‌افزار :
سیگنال‌ها و سیستم‌ها، مدارهای الکتریکی، انتقال داده‌ها، سیستم‌های کنترل خطی، الکترونیک دیجیتال، طراحی سیستم‌های VLSI ، کارآموزی.
موقعیت شغلی در ایران :
امروزه یک مهندس کامپیوتر اگر علاقه‌مند به کار باشد، هیچ‌وقت با مشکل بیکاری روبرو نمی‌شود. بخصوص مهندسین نرم‌افزار که فرصت‌های شغلی بیشتری داشته و برای کار کردن نیز نیاز به امکانات و تجهیزات زیادی ندارند. به همین دلیل در بعضی از کشورها، صادرات نرم‌افزار یکی از اقلام مهم صادراتی و ایجاد درآمدهای ارزی برای آن کشور است. جالب است بدانید که متخصصان پیش‌بینی می‌کند که تا 10 سال دیگر در کشورهای پیشرفته مردم همان‌قدر که به نیروی برق وابسته هستند، به شبکه اینترنت وابسته خواهند شد؛ یعنی همان طور که اگر امروزه برق برود هیچ کاری نمی‌توان کرد، اگر در 10 سال دیگر اینترنت قطع شود تمامی کارها متوقف خواهد شد. روشن است که در چنین جامعه‌ای متخصص کامپیوتر نقش بسیار مهمی ایفا خواهد کرد.