معرفی رشته اتاق عمل – تاریخچه رشته اتاق عمل
اگر بخواهیم برای رشته اتاق عمل تاریخچه ای متصور شویم، باید قدمت آن را به ابتدای قرن بیستم نسبت دهیم. اولین بار مارتا لوسی مفهوم تکنسین اتاق عمل را در سال 1901 بیان کرد و به بیان وظایف پرستار اتاق عمل پرداخت. اما حضور گسترده تکنسین های اتاق عمل با شروع جنگ جهانی اول و دوم شکل گرفت.
در جریان این جنگ ها، پرستارانی در اتاق های عمل بودند که در کنار پزشکان در هنگام عمل حضور داشتند و خدمت رسانی می کردند. در سال 1957 به تدریج این کار تبدیل به علم شد و کم کم وارد دانشگاه های جهان شد.
رشته اتاق عمل در ایران بین سال های 1366 تا 1380 در دانشکده های مختلف سطح کشور راه اندازی گردید .این رشته در دانشکده های پیراپزشکی و پرستاری تدریس می شود. پس می توان این رشته را رشته ای نوظهور در ایران دانست.
آشنایی با رشته اتاق عمل
رشته اتاق عمل یکی از شاخه های علوم پزشکی است. دانشجویان اتاق عمل در این رشته با با اصول جدید اتاق عمل و تکنولوژی های نوین جراحی در جراحی های تخصصی و فوق تخصصی می شوند.
درواقع می توان گفت تکنولوژیست اتاق عمل کسی است که در کنار پزشک جراح است و دستیار اوست. تکنسین اتاق عمل به پزشک در فرآیند جراحی کمک می کند. او وظیفه آماده سازی وسایل اتاق عمل و استریل کردن آن ها را دارد. ذر بعضی مواقع او فردی غیراستریل است و به بیمار نزدیک نمی شود و به جای آن احتیاجات اتاق عمل را فراهم می کند.
معرفی رشته اتاق عمل – وظایف تکنسین اتاق عمل
دریافت دستور و برنامه کار از سرپرست مربوطه
اطمینان یافتن از وجود لوازم و ابزار لازم برای جراحی
آماده کردن بیماران برای جراحی مانند دادن آموزش ها و اطلاعات لازم به بیمار
اطمینان یافتن از سالم بودن و کارآیی دستگاه ها و تجهیزات موردنیاز جهت عمل جراحی قبل از شروع عمل (شامل: ساکشن، دستگاه الکتروکوتر، چراغ سیالتیک و ...) وگزارش هرگونه نقص یا خرابی
اطلاع از وجود لوازم و امکانات موردنیاز اعمال جراحی و گزارش موارد ناکافی، کمبودها و نقایص
آشنایی باروش های استریلیزاسیون و ضدعفونی و به کارگیری آن ها
مراقبت از نمونه های آزمایشگاهی برخی از جراحی ها و ارسال آن ها به آزمایشگاه
کمک کردن در استریل و پانسمان نهایی بیمار
کنترل اتاق عمل از نظر نور کافی، سیستم برق رسانی، درجه حرارت، رطوبت، پاکیزگی، ایمنی
آماده نمودن اتاق عمل با لوازم و وسایل جراحی لازم بر طبق لیست عمل جراحی
کنترل پرونده بیمار قبل از جراحی برای اطمینان از کامل بودن مدارک پزشکی موردنیاز (مانند اجازه عمل، آمادگی های عمل، داروهای قبل از عمل، عدم داشتن وسایل مصنوعی و زیورآلات و ...)
کنترل و اطمینان از استریل بودن لوازم و بسته های وسایل
اصول صحیح پوزیشن دادن ( وضعیت دادن به بیمار ) را به کار می برد .
تکنیک های مناسب برای کمک به جراح در هموستاز (بندآوردن خونریزی ) را می داند.
انتقال بیماران به اتاق ریکاوری بعد از عمل
تهیه گزارش از تمام فرآیند جراحی
رشته اتاق عمل برای چه کسانی مناسب است؟
بعضی عمل های جراحی خیلی طولانی هستند و تکنسین اتاق عمل باید بتواند از نظر جسمانی توانایی لازم را داشته باشد تا بتواند ساعت های طولانی بایستد و هوشیارانه در اختیار جراح و سایر اعضای اتاق عمل باشد. همچنین باید توانایی روحی بالایی نیز داشته باشد چراکه ممکن است با صحنه های مختلف اتاق عمل مواجه بشود و باید بتواند آن ها را تاب بیاورد.
روحیه بالا نیز از دیگر ویژگی های تکنسین اتاق عمل است؛ چراکه در بعضی از جراحی ها ممکن است بعضی افراد فوت کنند و وی بتواند تحمل کند. تکنسین اتاق عمل باید بتواند به جزییات دقت کند، توان و چالاکی بالا داشته باشد، آرامش خود را حفظ کند، کار تیمی را به خوبی انجام دهد، و مهارت های ارتباطی مناسب برای ارتباط گیری با بیماران را داشته باشد.
معرفی رشته اتاق عمل - معایب و مزایا رشته اتاق عمل
به لحاظ بازار کار و امنیت شغلی در شرایط امروزی وضعیت نسبتا مناسبی دارد.
یکی از معایب رشته اتاق عمل اینست که این رشته رو به اشباع است و ممکن است بازار کار آن پر شود. علاوه بر این تکنسین اتاق عمل باید ساعت ها سرپا بایستد و همین امر ممکن است بعد از چند سال به کمردرد و یا آرتروز مبتلا شود. همچنین به دلیل حضور در فضای اتاق عمل خطر ابتلا به بیماری های واگیر را دارد.
معرفی رشته اتاق عمل – بازار کار و درآمد رشته اتاق عمل
یکی از دانشجویان رشته تکنسین اتاق عمل معتقد است که گسترش آموزش رشته اتاق عمل در دانشگاه های مختلف کشور به تدریج منجر به اشباع رشته اتاق عمل می شود و بازار کار فارغ التحصیلان اتاق عمل را تهدید می کند. تکنسین های اتاق عمل می توانند در بیمارستان دولتی یا خصوصی، درمانگاه ها، اورژانس، بخش های جراحی اتاق عمل، ریکاوری، مراکز آندوسکوپی، رادیولوژی، کلینیک، به عنوان کارشناس و اپراتور همراه تجهیزات پزشکی در شرکت های وارد کننده تجهیزات پزشکی مشغول به کار شوند.
البته میزان درآمد رشته اتاق عمل بسیار متفاوت است و به محل کار تکنسین اتاق عمل و تجربه و سابقه او بستگی دارد. همچنین تکنسین های اتاق عمل دستیار پزشکان هستند و به همین علت با برخی از کارهای جراحی آشنا می شوند. در چنین شرایطی پرشک جراحی بخشی ازدرآمد خود را (نه چندان زیاد) به تکنسین های اتاق عمل می دهد. درآمد فارغ التحصیلان رشته اتاق عمل در دوره های مختلف را می توان 2 تا 5 میلیون تومان در ماه است.
معرفی رشته اتاق عمل – دوره تحصیل کارشناسی رشته اتاق عمل
دوره تحصیل رشته اتاق عمل به دو صورت است:
- دوره کاردانی رشته اتاق عمل: متقاضیان رشته اتاق عمل می توانند در دوره کاردانی رشته اتاق عمل مشغول به تحصیل شوند و بعد از گذراندن دوره دوساله کاردانی اتاق عمل در جایگاه کاردان اتاق عمل در مراکز درمانی مشغول به کار شوند. آن ها می توانند بعد از اتمام دوره کاردانی اتاق عمل با گذراندن یک دوره دوساله کمک اول جراح شوند. پذیرش داوطلبان کاردانی رشته اتاق عمل بدون آزمون و به صورت نیمه متمرکز است.
- دوره کارشناسی رشته اتاق عمل: دوره کارشناسی رشته اتاق عمل 4 ساله است و داشجویان بعد از پذیرش در این دوره می بایست 130 واحد درسی را بگذرانند.
همچنین فارغ التحصیلان کارشناسی پرستاری می توانند با گذراندن یک دوره دوساله، تکنسین اتاق عمل بشوند.
واحدهای درسی دوره کارشناسی رشته اتاق عمل
واحدهای دروس عمومی: 22 واحد
دروس پایه و تخصصی : 74 واحد
کارآموزی : 18 واحد
کارآموزی در عرصه : 16 واحد
دوره تحصیل کارشناسی رشته اتاق عمل - دروس عمومی کارشناسی رشته اتاق عمل
دو درس ازدروس مبانی نظری اسلام
ادبیات فارسی
یک درس از دروس اخلاق اسلامی
زبان عمومی
یک درس از دروس انقلاب اسلامی
تربیت بدنی 1
یک درس ازدروس تاریخ وتمدن اسلامی
تربیت بدنی 2
یک درس از دروس آشنایی با منابع اسلامی
دانش خانواده و جمعیت
دوره تحصیل کارشناسی رشته اتاق عمل - دروس پایه و تخصصی کارشناسی رشته اتاق عمل
تشریح 1
آشنایی با بیماری های داخلی و مراقبت های آن
تشریح 2
تکنولوژی اتاق عمل گوارش و غدد و مراقبت های آن
فیزیولوژی 1
تکنولوژی اتاق عمل زنان و ارولوژی (اداری - تناسلی)
فیزیولوژی 2
تکنولوژی اتاق عمل توراکس (قلب و عروق) و مراقبت های آن
بیوشیمی
تکنولوژی اتاق عمل اعصاب و مراقبت های آن
باکتریولوژی و انگل شناسی
تکنولوژی اتاق عمل ENT فک و صورت و دهان و دندان و مراقبت های آن
تکنولوژی اتاق عمل ارتوپدی و مراقبت های آن
تکنولوژی اتاق عمل چشم و مراقبت های آن
آسیب شناسی و بافت شناسی
تکنولوژی اتاق عمل اطفال و نوزادان و مراقبت های آن
خون شناسی و انتقال خون
تکنولوژی اتاق عمل ترمیمی، پوست و سوختگی و مراقبت های آن
تکنولوژی اتاق در اورژانس، تروما و بحران ها و حوادث غیر مترقبه و مراقبت های آن
آشنایی با وسایل و تجهیزات اتاق عمل
ایمونولوژی
بیهوشی و مراقبت های آن
آمار حیاتی
روش احیای قلبی و ریوی و اصول مراقبت های ویژه
روش تحقیق در اتاق عمل
اصول مراقبت در اتاق بهبودی
فناوری اطلاعات در اتاق عمل
فوریتهای پزشکی
فیزیک پزشکی و الکتریسیته و رباتیک و کاربرد آن در اتاق عمل
مدیریت در اتاق عمل
روان شناسی عمومی
اخلاق حرفه ای در اتاق عمل
داروشناسی
آشنایی با کلیات تصاویر رادیولوژی رایج در اتاق عمل
اصطلاحات پزشکی
زبان تخصصی
بهداشت روان در اتاق عمل
بهداشت در اتاق عمل
اصول و فنون مهارت های بالینی
اصول و فنون عملکرد فرد اسکراب
تغذیه در جراحی
اصول استریلیزاسیون و ضد عفونی
مقدمه ای بر تکنولوژی اتاق عمل