هورمون کورتیزول که به عنوان هورمون استرس نیز شناخته شده، در تنظیم فشار خون، سوخت و ساز مناسب، قند خون، آزادسازی هورمون انسولین برای حفظ سطح مناسب قند خون، سیستم دفاعی بدن، واکنش تحریکی و التهابی نقش دارد. کورتیزول به طور طبیعی صبح ها در بالاترین سطح و شب ها در پایین ترین سطح وجود دارد.
کمی افزایش کورتیزول در بدن، تاثیرات مثبتی به دنبال دارد از جمله:
افزایش سریع انرژی به منظور مقابله بدن
افزایش فعالیت های حافظه
بالا رفتن ناگهانی توان دفاعی بدن
حس کمتر نسبت به درد
کمک به حفظ تعادل حیاتی در بدن
برای نگهداری کورتیزول در سطحی مناسب و تحت کنترل، باید واکنش های آرامش بدن پس از هر واکنش به استرس، فعال گردد. نشان داده شده است که وجود سطح بالا و طولانی مدت کورتیزول در جریان خون (آنچنان که در استرس مزمن پیش می آید) دارای اثرات منفی زیر است:
کاهش کیفیت خواب: همانطور که گفته شد، سطح کورتیزول هنگام خواب کم می شود اما اگر سطح کورتیزول بالا باشد، فرد دچار کاهش کیفیت خواب خواهد شد و لذت خواب عمیق از او سلب خواهد شد.
احساس خستگی بعد از خواب عمیق: گاهی اوقات کورتیزول بالا منجر به بروز خستگی مزمن می شود به طوری که حتی بعد از استراحت کامل، فرد دوباره احساس خستگی می کند.
کمردرد و سردرد: سطح کورتیزول بالا منجر به افزایش حساسیت بدن و مغز به درد می شود. بنابراین شما ممکن است احساس کمردرد، سردرد و دردهای عضلانی کنید.
افزایش وزن غیر قابل توضیح: تحقیقات نشان می دهد که کورتیزول باعث افزایش چربی در بدن بخصوص در ناحیه شکم خواهد شد. تغذیه سالم و ورزش در این میان به تنظیم سطح کورتیزول کمک می کند.
ابتلا به عفونت: کورتیزول بیش از حد منجر به تضعیف سیستم ایمنی بدن و ابتلای سریع به سرماخوردگی و آنفلوآنزا خواهد شد.
افزایش هوس مواد غذایی نامناسب: مطالعات مختلف ارتباط بین سطح کورتیزول بالا و افزایش میل به غذاهای نامناسب را در مردان و زنان نشان داده است.
احساس اضطراب همیشگی: سطح اضطراب و البته بدگمانی هنگام افزایش میزان کورتیزول بیشتر است.
ناراحتی های مکرر معده: روده ها به استرس مزمن بسیار حساس هستند و سطح کورتیزول بالا می تواند منجر به یبوست، سوزش معده و گرفتگی عضلات گوارشی شود.
مشکلات قلبی: تحقیق محققان هلندی بیانگر آن است که میزان بالای کورتیزول با مرگ در اثر بروز عوارض قلبی ارتباط تنگاتنگی دارد. در تحقیقی که به مدت شش سال روی ۸۶۰ نفر از افراد بالای ۶۵ سال که دارای بالاترین میزان کورتیزول در خون شان بودند، انجام گرفت، مشخص شد که این افراد در معرض فزاینده خطر مرگ در اثر ابتلا به بیماری‌های قلبی و عروقی قرار دارند.